De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) heeft begin dit jaar haar werkplan voor 2023 gepubliceerd en informeert hiermee de Tweede Kamer, het zorgveld en burgers over haar aandachtspunten dit jaar. In dit nieuwsbericht wordt ingezoomd op een aantal relevante onderdelen uit het werkplan, te weten:
- Integere bedrijfsvoering en zorgverwaarlozing;
- Samenwerking in de (eerstelijns)zorg;
- Personeelstekorten in de zorg;
- Toezicht op digitale zorg en digitale vernieuwing.
Integere bedrijfsvoering en zorgverwaarlozing
De IGJ zal zich in 2023 blijven inzetten om zorgverwaarlozing als gevolg van niet-integere bedrijfsvoering en fraude door zorgaanbieders terug te dringen. Volgens de IGJ vraagt dit om een effectievere samenwerking, zoals de samenwerking met partners in de Taskforce Integriteit Zorgsector (TIZ). Daarnaast levert de IGJ een bijdrage aan het gebruik van het zogeheten barrièremiddel ‘complexe juridische structuren’ van de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en wordt binnen het project ‘Zicht op zorgaanbieders’ gewerkt aan de verbetering van het zogeheten JMV-dashboard (jaarlijkse maatschappelijke verantwoording). In het kader van het intern verder ontwikkelen van het toezicht op de thema’s integere bedrijfsvoering en zorgverwaarlozing is op 1 januari 2022 het programma ‘Integere Bedrijfsvoering- Zorgverwaarlozing (IBZ) van start gegaan.
Samenwerking in de (eerstelijns)zorg
Het is steeds meer van belang om goed samen te werken in de zorg, zo stelt IGJ. Er ontstaan op meer plaatsen samenwerkingsverbanden tussen zorgverleners, zoals de oprichting of intensivering van Verloskundig Samenwerkingsverbanden (VSV’s) en de Zorg Coördinatie Centra (ZCC’s). De IGJ stimuleert deze vormen van samenwerking en ziet toe dat samenwerking bijdraagt aan veilige en kwalitatief goede zorg. Intern en met Toezicht Sociaal Domein (een samenwerkingsverband van vier Rijksinspecties) geeft de IGJ hier verder vorm aan.
Vaak fungeert de eerstelijns zorgverlener als spil in een zorgnetwerk en de start van een zorgketen. Eerstelijnszorg kan daarmee een belangrijke bijdrage leveren aan de juiste zorg, op het juiste moment door de juiste zorgverlener. De IGJ stimuleert de samenwerking tussen zorgverleners door dit onderwerp mee te nemen in de toezichtactiviteiten. Daarnaast onderhoudt IGJ de contacten met zorgkoepels en patiënten- en cliëntenorganisaties, zodat zij tijdig ontwikkelingen kunnen signaleren en agenderen. Bij de afhandeling van meldingen houdt de IGJ oog voor het perspectief van de burger en patiënt en waar mogelijk worden patiënten en burgers actief betrokken in de afhandeling van meldingen. Daarnaast werkt de IGJ aan de analyse van meldingen, zodat waargenomen trends kunnen worden geagendeerd en gestimuleerd richting politiek, beleidsmakers, zorgverleners en burgers.
Personeelstekorten in de zorg
De IGJ ziet steeds meer de effecten van de personeelstekorten in de zorg. Deze spelen in meer of mindere mate in alle sectoren waar de IGJ toezicht houdt. Vanuit deze rol zal IGJ bijdragen aan het onder de aandacht brengen van de problemen en oorzaken. Met als doel het onderwerp op de politieke agenda te krijgen.
In sectoren als de gehandicaptenzorg, huisartsenzorg, wijkverpleging en in de jeugdzorg, wordt het arbeidsmarktvraagstuk steeds duidelijker merkbaar. Aanbieders vragen zich af of het anders organiseren van de zorg een bijdrage kan leveren, bijvoorbeeld door functiedifferentiatie of inzet door van technologische ontwikkelingen. De IGJ volgt deze initiatieven om zicht te houden op de kwaliteit en veiligheid van de zorg voor de cliënten en deelt bovendien ook goede voorbeelden en aandachtspunten voor zorgaanbieders. De gezondheidszorg heeft daarnaast te maken met tekorten aan specifieke opgeleide artsen en verpleegkundigen. De IGJ gaat in haar toezicht na hoe de GGD en andere organisaties hiermee omgaan. In het geval tekorten leiden tot praktische of operationele problemen, dan is de IGJ als toezichthouder aangesloten om zicht te houden op tijdelijke overbruggingsmaatregelen.
Toezicht op de digitale zorg en digitale vernieuwing
De zorg wordt steeds afhankelijker van digitale mogelijkheden (e-health). Dankzij digitale zorg krijgen mensen meer regie over hun gezondheid en kunnen zorgverleners beste zorg bieden op de juiste plek, op het juiste moment. Tegelijkertijd kunnen de risico’s voor kwetsbaarheden zorgen, zoals uitval van belangrijke informatiesystemen. Volgens de IGJ moet er nog veel verbeterd worden wat betreft een goede informatievoorziening. De IGJ zal dit jaar hier op toezien, te beginnen bij ziekenhuizen. Het uitgangspunt is dat alle ziekenhuizen eind 2023 aantoonbaar moeten voldoen aan de wettelijke norm voor informatiebeveiliging NEN 7510. Dit betekent dat de informatiebeveiliging structureel bewaakt, geëvalueerd en verbeterd wordt. Andere aspecten rondom de kwaliteit van de inzet van e-health zal de aandacht blijven houden van de IGJ.
Digitale vernieuwing in de eerstelijnszorg is een van de acties om personeelstekorten te compenseren. Daarnaast kan technologie de uitwisseling van informatie, en daarmee toename van samenwerking, bevorderen. Deze ontwikkelingen bieden zowel kansen als risico’s. De IGJ volgt deze ontwikkelingen zo goed mogelijk en agendeert de risico’s die zij zien. Daarnaast zullen zij zorgverleners stimuleren om hun kennis op dit terrein te vergroten en actueel te houden.
IGJ ziet voor 2023 onder meer een agendasettende rol voor zichzelf weggelegd. Wij zijn benieuwd naar de wijze waarop de IGJ hieraan invulling gaat geven en of zij daarbij de samenwerking zal opzoeken met veldpartijen. Het IGJ Werkplan 2023 vindt u hier.
